Πλαισίωση και πολιτική οικονομία του Ελληνικού Τύπου: Η δημοσιογραφική κάλυψη των μνημονίων

Οι τρεις δανειακές συμβάσεις που υπέγραψαν οι Ελληνικές κυβερνήσεις με τους δανειστές (2010-2015) αποτελούν ένα από τα κορυφαία πολιτικά ζητήματα της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης. Τα μνημόνια έφεραν αρκετές φορές την Ελλάδα στην κορυφή της ατζέντας της Ευρωπαϊκής και παγκόσμιας επικαιρότητας, αλλά προκάλεσαν και το ενδιαφέρον των επιστημόνων της επικοινωνίας.Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην αναπαράσταση της Ελλάδας στα διεθνή μέσα, αλλά και στον αντίκτυπο που είχε η κρίση στα Μέσα Ενημέρωσης και τη δημοσιογραφία της χώρας. Αντίθετα, το παρόν άρθρο εστιάζει στην κάλυψη των τριών μνημονίων από τον Ελληνικό Τύπο, καθώς και την επιρροή που είχαν στη δημοσιογραφική διαδικασία παραγωγής περιεχομένου οι σχέσεις μεταξύ της δομής του Τύπου και της δομής της πολιτικής.

Ελληνικά Μέσα ενημέρωσης: το παράδοξο σπιράλ αξιοπιστίας

Πριν 30 χρόνια, η σχέση ανάμεσα στους πολίτες και τα μέσα ενημέρωσης, ιδίως τα ιδιωτικά, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ειδυλλιακή. Οι πολίτες εγκατέλειπαν τα κρατικά μέσα και στράφηκαν αρχικά στην ιδιωτική ραδιοφωνία και μετέπειτα στην ιδιωτική τηλεόραση. Σταδιακά όμως, αυτή η σχέση έχασε τη μαγεία της. Η εμπιστοσύνη χρησιμοποιείται συχνά για να σκιαγραφηθούν οι σχέσεις με την πάροδο του χρόνου μεταξύ δύο πλευρών. Στην πράξη, η εμπιστοσύνη ενέχει πολλά συστατικά στοιχεία προερχόμενα από κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής, από την αγάπη και τη σύνδεση παιδιού – γονέων έως την πολιτική συμμετοχή και ούτω καθεξής.

Η μετάβαση των ΜΜΕ στην ψηφιακή εποχή

Η βασική κρίση της δημοσιογραφίας, όμως, δεν αφορά τα επιχειρηματικά μοντέλα, την ποιότητα, την ηθική ή την αξιοπιστία. Είναι ότι η είδηση, η καρδιά της δημοσιογραφίας χάνει τη σημασία της κι επομένως την εμπορική της αξία. Η πρόκληση για τη δημοσιογραφία στα επόμενα χρόνια είναι να την επανεφεύρουμε, να διαφέρει από την απλή καταγραφή της είδησης, να αντιστέκεται στην αποπλάνηση της προπαγάνδας και τη σαγήνευση της διασκέδασης, να εγκαταλείψει τα τουιτ και τα λάικ και να επιστρέψει στο ρεπορτάζ. Κι αυτό μόνον με τη συνεχή επιμόρφωση και αναζήτηση γνώσης εκ μέρους των δημοσιογράφων μπορεί να επιτευχθεί. Αν και δεν έχει αναδυθεί ένα νέο μοντέλο στο πεδίο των μέσων ενημέρωσης, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει πραγματικότητα. Τούτο άλλωστε συνιστά η ιστορία της διεθνούς δημοσιογραφίας. Τόσο στην περίπτωση της έλευσης της ραδιοφωνίας, όσο και της τηλεόρασης η δημοσιογραφία και οι δημοσιογράφοι ανασυντάχτηκαν και επανάκαμψαν. Άλλωστε χωρίς αυτούς η κοινωνία δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τον εαυτό της ούτε να συγκροτήσει νόημα από τα δρώμενα.

Το μέλλον της τηλεόρασης

Το τηλεοπτικό οικοσύστημα μεταλλάσσεται και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς. Η τηλεόραση ως μέσο απομακρύνεται από το παραδοσιακό μοντέλο της τηλεοπτικής συσκευής και εξελίσσεται σε ένα ευρύτερο πεδίο πολιτιστικής παραγωγής, όπου διασταυρώνεται με νέες δυνατότητες κατανάλωσης του οπτικοακουστικού περιεχομένου και σύγκλισης με τα άλλα μέσα επικοινωνίας προσφέροντας νέες δυνατότητες συμμετοχής του κοινού. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόσβαση σε δεδομένα και η συλλογή αυτών θα έχουν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στο μέλλον της τηλεόρασης.

AP Photo/Darko Vojinovic

Οι Αναπαραστάσεις των ΜΚΟ στον Αθηναϊκό Τύπο

Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώνεις (ΜΚΟ) έχουν απασχολήσει τα τελευταία χρόνια τα μέσα ενημέρωσης και την κοινή γνώμη, τις περισσότερες φορές θετικά και κάποιες φορές αρνητικά. Το Προσφυγικό Ζήτημα κατέστησε την παρέμβασή τους αναγκαία για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής αυτής κρίσης. Το παρόν κείμενο αποσκοπεί στο να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο αλλά και το βαθμό στον οποίο οι ΜΚΟ προβάλλονται στα ΜΜΕ. Συγκεκριμένα, αντικείμενο της έρευνας αποτελούν γνωστές Οργανώσεις σε συνάρτηση με γνωστές εφημερίδες/ ενημερωτικές ιστοσελίδες. Οι περισσότερες ΜΚΟ στο πλαίσιο της μελέτης αναδεικνύονται ικανοποιητικά από τα ΜΜΕ, αν και αυτό δεν είναι μια εύκολη πρακτική, καθώς ο βαθμός επιτυχίας των ΜΚΟ στον τομέα της επικοινωνίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διαπιστώσαμε ότι και οι ΜΚΟ αξιοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα νέα μέσα για να προβάλουν τις δράσεις τους. Μερικές φορές μάλιστα δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην προβολή του έργου τους στα νέα Μέσα σε σχέση με τα παραδοσιακά, ακολουθώντας τις επιταγές της ψηφιακής εποχής.

Το Δημογραφικό Πρόβλημα στην Ελλάδα και τα Μέσα Ενημέρωσης

Το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας εμφανίζεται όλο και πιο επιτακτικό τα τελευταία χρόνια καθώς η χώρα κρίνεται ως μια κοινωνία που γερνάει με ταχείς ρυθμούς, αλλά δεν ανανεώνεται, αφού οι θάνατοι έχουν αρχίσει να είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποιήθηκε το 2011, είναι η πρώτη φορά που σημειώθηκε μείωση του ελληνικού πληθυσμού (της τάξεως του 1,34% συγκριτικά με την προηγούμενη δεκαετία) από το 1951 και έπειτα. Βέβαια, η κατάσταση από το 2011 μέχρι σήμερα έχει γίνει ακόμα δυσμενέστερη, αφού έχει μεσολαβήσει η οικονομική ύφεση και οι καταστροφικές συνέπειές της. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει με ποιον τρόπο παρουσιάζεται το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας από τις ελληνικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες. Τα άμεσα και ορατά αποτελέσματα της κρίσης εμφανίζονται στο πεδίο της, αλλά τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι ιστοσελίδες εστιάζουν περισσότερο στη δημογραφική γήρανση ενώ προβάλλουν το δημογραφικό πρόβλημα με τέτοιον τρόπο ώστε να αντανακλώνται αρχικά οι οικονομικές του επιπτώσεις.

Η Επιστροφή της ΕΡΤ και τα Μέσα Ενημέρωσης

Η επαναλειτουργία της ΕΡΤ στις 11 Ιουνίου 2015, δύο χρόνια μετά τη βίαιη διακοπή λειτουργίας της, αποτέλεσε ένα μεγάλο πολιτικό και μιντιακό γεγονός. Στο παρόν κείμενο γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής της στάσης που κράτησαν τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την «επιστροφή» της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης καθώς και εάν υπήρχαν αποκλίσεις ανάμεσα στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την επαναλειτουργία της ΕΡΤ ανάλογα με τον πολιτικό τους προσανατολισμό.