Medianalysis Team

Το Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο δημοσίευσε μια νέα έρευνα σχετικά με τις γυναίκες επαγγελματίες (σκηνοθέτες, σεναριογράφους, παραγωγούς, κινηματογραφιστές και συνθέτες) που δραστηριοποιούνται στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία.

Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το ποσοστό των γυναικών στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική παραγωγή αυξήθηκε μόνο κατά 5% το 2023 σε σχέση με το 2015 (από 19% το 2015 σε 24% το 2023). Ωστόσο, σύμφωνα με την μελέτη καταγράφεται:

• Χαμηλό μερίδιο στον ενεργό πληθυσμό των επαγγελματιών
• Λιγότερες αναθέσεις για τις γυναίκες ενεργούς επαγγελματίες
• Συχνότερα κοινή εργασία με άλλους επαγγελματίες (π.χ. οι γυναίκες συγγραφείς συγγράφουν συχνότερα από τους άνδρες συναδέλφους τους)
• Η ανισότητα των φύλων προφανώς ποικίλλει μεταξύ των θέσεων   

Το ποσοστό των γυναικών επαγγελματιών είναι υψηλότερο για τους παραγωγούς ( 31% ), τους μοντέρ ( 31% ) και τους συγγραφείς ( 29% ), κοντά στο μέσο όρο για τους σκηνοθέτες ( 25% ) και σημαντικά χαμηλότερο για τους κινηματογραφιστές ( 12% ) και τους συνθέτες ( 10% ). 

Οι γυναίκες επαγγελματίες φαίνεται να εκπροσωπούνται περισσότερο στις θέσεις στις οποίες εργάζονται πολλοί επαγγελματίες μαζί, όπως συμβαίνει με τους παραγωγούς και τους σεναριογράφους.  

Αντίθετα, όταν η θέση κατέχεται γενικά από έναν μόνο επαγγελματία (π.χ. σκηνοθέτες, συνθέτες ή κινηματογραφιστές), οι γυναίκες τείνουν να υποεκπροσωπούνται περισσότερο.

Ωστόσο, ακόμη και στις θέσεις με πολλούς επαγγελματίες υπεύθυνους για τη συγγραφή ή την παραγωγή μιας ταινίας, οι ομάδες διευθύνονται κατά πολύ από άνδρες επαγγελματίες. Για παράδειγμα, το 2022, ενώ οι γυναίκες σεναριογράφοι αντιπροσώπευαν το 29% της συγγραφής των ταινιών, οι ομάδες με επικεφαλής γυναίκες αντιπροσώπευαν μόνο το 21% όλων των ομάδων συγγραφής (έναντι 66% για τις ομάδες με επικεφαλής άνδρες).

Είτε πρόκειται για τον ενεργό πληθυσμό είτε για τις αναθέσεις, το μερίδιο των γυναικών επαγγελματιών έχει γενικά αυξηθεί με αργούς ρυθμούς από το 2015 (συνολικά το μερίδιο των γυναικών σε όλες τις θέσεις αυξήθηκε από 19% σε 24%). Ακριβώς για ενδεικτικούς σκοπούς, η εφαρμογή των ρυθμών αύξησης του μεριδίου των γυναικών τα τελευταία 9 χρόνια θα σήμαινε την ισότητα των φύλων.

Θα είχε επιτευχθεί το 2047 για τους συγγραφείς, το 2053 για τους σκηνοθέτες… και το 2071 για τους συνθέτες.

Ωστόσο, μια πιο ενθαρρυντική πτυχή θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίτευξη της ισότητας των φύλων νωρίτερα. Οι γυναίκες σε μια θέση είναι περισσότερο πιθανό να συνεργαστούν με άλλες γυναίκες- για παράδειγμα, το ποσοστό των γυναικών παραγωγών ή συνθετών είναι σημαντικά υψηλότερο όταν ο σκηνοθέτης είναι γυναίκα. Οι πρόοδοι σε κάθε θέση είναι επομένως πιθανό να επηρεάσουν θετικά τις άλλες.

Γράφημα 1: Ποσοστό γυναικών σε αναθέσεις παραγωγής ταινιών, όλοι οι ρόλοι μαζί (2015-2023) *

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο /LUMIERE

* Το ποσοστό των γυναικών υπολογίζεται συνδυάζοντας όλους τους επαγγελματικούς ρόλους: σκηνοθέτες, σεναριογράφους, παραγωγούς, κινηματογραφιστές, συνθέτες και μοντέρ. Περιλαμβάνει ταινίες με διαφορετικό βαθμό κάλυψης πληροφοριών σχετικά με τους διάφορους ρόλους του συνεργείου.

Μεταξύ 2019 και 2023, το ποσοστό των γυναικών ήταν περίπου 30% για τους παραγωγούς, τους μοντέρ, τους σεναριογράφους και τους σκηνοθέτες, και 12% για τους κινηματογραφιστές και 10% για τους συνθέτες.

Γράφημα 2: Μερίδιο των γυναικών στις αναθέσεις της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής παραγωγής ανά ρόλο

 Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο / LUMIERE 2.   

Το χαμηλό ποσοστό των γυναικών προκύπτει από συνδυασμό παραγόντων:

α) Χαμηλό ποσοστό γυναικών που εργάζονται ως ενεργοί επαγγελματίες (Γράφημα 3)

β) Χαμηλότερη δραστηριότητα για τις ενεργές γυναίκες, εκτός από τις μοντέρ (Γράφημα 4)

γ) Οι γυναίκες μοιράζονται τις αναθέσεις τους συχνότερα από τους άνδρες, εκτός από τους σεναριογράφους και τους παραγωγούς (Γράφημα 5)

Γράφημα 3: Το μερίδιο των γυναικών που εργάζονται ως ενεργοί επαγγελματίες στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική παραγωγή ανά ρόλο

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο / LUMIERE

Γράφημα 4: Συγκριτικός αριθμός αναθέσεων στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική παραγωγή ανά επαγγελματία ανά φύλο

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο / LUMIERE

Γράφημα 5: Ποσοστό των αναθέσεων των γυναικών που μοιράζονται με άλλον επαγγελματία στον ίδιο ρόλο

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο / LUMIERE

Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους ρόλους, το μερίδιο των ομάδων που καθοδηγούνται από γυναίκες στην παραγωγή ευρωπαϊκών ταινιών ήταν 10% μεταξύ 2019 και 2023 (Γράφημα 6).

Γράφημα 6: Μερίδιο των ευρωπαϊκών ταινιών με γυναικεία καθοδήγηση

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο / LUMIERE

Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «γυναικεία καθοδήγηση» αναφέρεται σε ταινίες μεγάλου μήκους από την πλειοψηφία (≥ 60%) γυναικών επαγγελματιών, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους ρόλους που καλύπτονται στην μελέτη του Ευρωπαϊκού Οπτικοακουστικού Παρατηρητηρίου.

Μπορείτε να κατεβάσατε την έρευνα από τη διεύθυνση: https://rm.coe.int/female-professionals-in-european-film-production-2024-edition-october-/1680b18400