Medianalysis Team

Μια νέα μελέτη, με τίτλο «Διασκευές στην οπτικοακουστική παραγωγή μυθοπλασίας στην Ευρώπη – Στοιχεία για το 2023«, δημοσιεύθηκε από το Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο, ένα τμήμα του Συμβουλίου της Ευρώπης με έδρα το Στρασβούργο της Γαλλίας. Η μελέτη αυτή αναλύει τις διασκευές στην ευρωπαϊκή παραγωγή οπτικοακουστικής μυθοπλασίας την περίοδο 2015-2023, με στόχο να παρέχει ποσοτικά στοιχεία και να πλαισιώσει την παραγωγή οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ευρώπη.

Βασικά Ευρήματα της Μελέτης:

Η μελέτη αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για τις διασκευές στην ευρωπαϊκή μυθοπλασία:

• Συχνότητα Παραγωγής: Κάθε χρόνο, παράγονται στην Ευρώπη πάνω από 160 τίτλοι και περισσότερες από 1.400 ώρες διασκευών οπτικοακουστικής μυθοπλασίας. (Σημείωση: Ο όρος «τίτλος» αναφέρεται είτε σε τηλεοπτική ταινία είτε σε τηλεοπτική σεζόν, με κάθε σεζόν σειράς να υπολογίζεται ως ένας τίτλος).
• Ποσοστό Διασκευών: Το 14% του συνόλου των οπτικοακουστικών έργων μυθοπλασίας που παρήχθησαν στην Ευρώπη μεταξύ 2015-2023 ήταν διασκευές.
• Προέλευση Πρωτότυπων Έργων: Το 88% των ευρωπαϊκών τηλεοπτικών και SVOD (streaming video-on-demand) διασκευών μυθοπλασίας βασίζονται σε πρωτότυπα έργα ευρωπαϊκής προέλευσης.

Γράφημα 1:   Η πλειονότητα των ευρωπαϊκών διασκευών μυθοπλασίας βασίζεται σε πρωτότυπα έργα από την Ευρώπη- 88% των διασκευών βασίζονται σε πρωτότυπα ευρωπαϊκά έργα.

Η Προέλευση των Διασκευών

Η πλειονότητα των ευρωπαϊκών διασκευών μυθοπλασίας βασίζεται σε πρωτότυπα έργα από την Ευρώπη (88%). Περισσότερες από τις μισές από αυτές προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο (23%), τη Γερμανία (17%), τη Γαλλία (10%) και την Ισπανία (7%). Περίπου μία στις δέκα (12%) του συνόλου των ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών διασκευών μυθοπλασίας βασίζεται σε μη ευρωπαϊκά έργα, εκ των οποίων το 6% προέρχεται από τις ΗΠΑ.

Οι διασκευές αποτελούν βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής παραγωγής οπτικοακουστικής μυθοπλασίας, αντιπροσωπεύοντας το 14% της συνολικής παραγωγής μεταξύ 2015 και 2023. Αυτό αντιστοιχεί σε 1.524 διασκευές τηλεοπτικών ταινιών και σειρών. Κατά μέσο όρο, παράγονται ετησίως πάνω από 160 τίτλοι και περισσότερες από 1.400 ώρες διασκευών οπτικοακουστικής μυθοπλασίας στην Ευρώπη.

Οι Τηλεοπτικές Υπηρεσίες Streaming Οδηγούν τις Διασκευές

Οι τηλεοπτικές υπηρεσίες streaming αξιοποιούν περισσότερο τις διασκευές σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς τηλεοπτικούς φορείς. Μεταξύ 2021 και 2023, το μερίδιο των διασκευών τους σε σχέση με τη συνολική παραγωγή πρωτότυπης μυθοπλασίας ήταν υψηλότερο (20%) από εκείνο των ιδιωτικών (15%) και των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων (11%).

Οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί σε μεγάλες αγορές, μαζί με το Netflix, είναι οι κορυφαίοι «παραγγελιοδότες» διασκευών οπτικοακουστικής μυθοπλασίας. Το BBC, το ZDF, το Netflix, το ARD και η France Télévisions ανέθεσαν ο καθένας περισσότερες από 100 διασκευές μεταξύ 2015 και 2023.

Γράφημα 2: Κατανομή της παραγωγής έργων για την τηλεόραση ανά φορέα

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο

Πηγές και Είδη Διασκευών

Οι περισσότερες οπτικοακουστικές διασκευές μυθοπλασίας βασίζονται σε βιβλία (74%) και τηλεοπτικές σειρές (19%). Τα εγκληματικά και αστυνομικά μυθιστορήματα είναι τα πιο συχνά διασκευασμένα βιβλία, με την βρετανική συγγραφέα Αγκάθα Κρίστι και την αυστριακή συγγραφέα Κλαούντια Ρόσμπαχερ να κατέχουν τα πρωτεία, με δέκα διασκευές η καθεμία την περίοδο 2015-2023.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των διασκευών βιβλίων μειώθηκε κατά 13% από το 2022 έως το 2023, μια μείωση που αποδίδεται κυρίως στη συνολική μείωση της ευρωπαϊκής παραγωγής οπτικοακουστικών μυθιστορημάτων (-6%). Η πλειονότητα των διασκευών οπτικοακουστικής μυθοπλασίας που βασίζονται σε βιβλία είναι έργα που εκδόθηκαν για πρώτη φορά μετά το 2000 (68%). Τα διασκευασμένα βιβλία που εκδόθηκαν τον 20ό αιώνα αντιστοιχούν στο 28% και αυτά πριν τον 20ό αιώνα στο 4%.

Ενώ τα βιβλία που χρησιμοποιούνται για οπτικοακουστικές διασκευές μυθοπλασίας είναι κυρίως εθνικής προέλευσης (82% η χώρα προέλευσης συμπίπτει με τη χώρα παραγωγής), οι τηλεοπτικές σειρές είναι κυρίως διεθνείς (92% η χώρα προέλευσης διαφέρει από τη χώρα παραγωγής).

Πίνακας 1: Οι περισσότερες διασκευές μυθοπλασίας βασίζονται σε βιβλία και τηλεοπτικές σειρές 2015-2023

Γράφημα 3: Κατανομή των οπτικοακουστικών διασκευών μυθοπλασίας ανά πρωτότυπο έργο (2015-2023)

Πηγή: Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο

Δημοφιλείς Διασκευασμένες Σειρές και Χώρες

Η νορβηγική τηλεοπτική σειρά «SKAM» και η βρετανική τηλεοπτική σειρά «Liar» έχουν τον υψηλότερο αριθμό επανεκδόσεων, με έξι διασκευές σε ευρωπαϊκές χώρες η καθεμία. Άλλες δημοφιλείς διασκευασμένες τηλεοπτικές σειρές περιλαμβάνουν το ισραηλινό «BeTipul (In Therapy)» με πέντε ευρωπαϊκά ριμέικ και το βελγικό «Professor T.» με ριμέικ σε τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες.

Το Ηνωμένο Βασίλειο κατέχει το υψηλότερο ποσοστό διασκευών σε σχέση με τα παραγόμενα έργα οπτικοακουστικής μυθοπλασίας (25%), ακολουθούμενο από την Ιταλία (19%), τη Σουηδία και τη Γαλλία (18% εκάστη), την Ισπανία (17%) και την Πολωνία (15%).

Η έμφαση στο είδος των πρωτότυπων έργων ποικίλλει μεταξύ των δέκα κορυφαίων χωρών παραγωγής διασκευών. Οι βρετανικές και γερμανικές οπτικοακουστικές διασκευές μυθοπλασίας προτιμούν τα βιβλία ως κύρια πηγή. Οι ολλανδικές και τσεχικές διασκευές βασίζονται εξίσου σε βιβλία και τηλεοπτικές σειρές.

Οι περισσότερες οπτικοακουστικές διασκευές μυθοπλασίας είναι είτε τηλεοπτικές σειρές υψηλού επιπέδου με 13 ή λιγότερα επεισόδια ανά σεζόν (54%) είτε τηλεοπτικές ταινίες (36%).

Τέλος, το μερίδιο των διασκευών στις συμπαραγωγές οπτικοακουστικής μυθοπλασίας είναι σημαντικά υψηλότερο (23%) από ό,τι στις μη συμπαραγωγές (13%), υποδηλώνοντας τη σημασία των διασκευών στις διεθνείς συνεργασίες.

Πηγή: https://rm.coe.int/adaptations-av-fiction-production-2023-figures-may-2025-a-schneeberger/1680b5f8f8