Οι περιπέτειες του Υπουργείου Τύπου – ΓΓΕΕ στη Μεταπολίτευση (1974-2019)

της Ευαγγελίας Ρίζου

Η αναγκαιότητα σύστασης, η χρησιμότητα και οι διαφορετικοί ρόλοι του «Υπουργείου Τύπου» ή της «Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης & Επικοινωνίας» στο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα (1974-2019), αναδεικνύονται μέσα από την παρούσα μελέτη. Το 1974 συγκροτείται η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών και έκτοτε έχει ονομαστεί Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ, Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης & Επικοινωνίας, Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης (ΥΨΗΠΤΕ) – στο οποίο υπαγόταν, μεταξύ άλλων, η ΓΓΕΕ – κ.ά. Μετά τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, το «Υπουργείο» (από τούδε και στο εξής) παραμένει ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ενσωματώνονται σ’ αυτό Υπηρεσίες κι από άλλα υπουργεία. Η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, υπάγεται πλέον, απευθείας στον Πρωθυπουργό, όπως η δημόσια τηλεόραση (ΕΡΤ) και το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), ενώ από τις 23 Ιουλίου 2019, οι αρμοδιότητες των ανωτέρω δίνονται στον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Στέλιο Πέτσα. Στη μελέτη εξετάζονται οι αλλαγές του «Υπουργείου» στη Μεταπολίτευση και για να υπάρχει μια κοινή ονομασία, «συμβατικά», σε όλο το κείμενο γίνεται αναφορά σε «Υπουργείο Τύπου».

Η παρούσα μλέτη αποσκοπεί να προσφέρει μια χαρτογράφηση της πορείας του «Υπουργείου» μέσω της σύνθεσης αποσπασματικών πληροφοριών, κυρίως από την προσέγγιση αρμόδιων προσώπων, που έχουν διατελέσει πολιτικοί προϊστάμενοι σ’ αυτό και διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στην εξέλιξή του. Πρώην Υπουργοί, Κυβερνητικοί Εκπρόσωποι και Γενικοί Γραμματείς, μιλούν κυρίως, για τα διατρέξαντα κατά τη διάρκεια της θητείας τους θέματα και με γνώμονα την εμπειρία τους, οραματίζονται ένα επικοδομητικότερο μέλλον για την ορθή λειτουργία του «Υπουργείου» και την προσφορά του στον χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Οι πολιτικοί προϊστάμενοι που προσεγγίστηκαν και καταγράφηκε η άποψή τους είναι οι κάτωθι:

Πρώην Υπουργός Τύπου & ΜΜΕ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Ευάγγελος Βενιζέλος (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 15.2.2019). Ο κ. Βενιζέλος διετέλεσε υφυπουργός Προεδρίας, αρμόδιος για θέματα Τύπου και Kυβερνητικός Eκπρόσωπος (Οκτώβριος 1993 έως Ιούλιος 1994) και Yπουργός Τύπου και ΜΜΕ (Ιούλιος 1994 έως Σεπτέμβριος 1995).
Πρώην Υφυπουργός και μετέπειτα Υπουργός Τύπου κ. Τηλέμαχος Χυτήρης (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 27.6.2019). Ο κ. Χυτήρης ήταν αρχικά Υφυπουργός Τύπου και μετέπειτα Υπουργός Τύπου και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος επί Κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου από το 1993-1996. Το 2000 ήταν Υφυπουργός Τύπου και ΜΜΕ επί Κυβέρνησης Σημίτη.
Πρώην Υπουργός Τύπου & ΜΜΕ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Δημήτρης Ρέππας (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 16.7.2019). Ο κ. Ρέππας ήταν στο Υπουργείο Τύπου από τον Ιανουάριο του 1996 μέχρι τον Οκτώβριο του 2001 και είναι μέχρι στιγμής, ο μακροβιότερος Υπουργός Τύπου και Κ.Ε. στην ιστορία του Υπουργείου.
Πρώην Υπουργός Επικρατείας και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Θεόδωρος Ρουσόπουλος (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 8.1.2019). Ο πρώην Υπουργός Επικρατείας ανέλαβε τον Μάρτιο του 2004 το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ, το οποίο τον Μάιο του ίδιου έτους καταργήθηκε και συστάθηκε η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης. Ο κ. Ρουσόπουλος παρέμεινε στη θέση του ως τον Οκτώβριο 2008.
Πρώην Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Σίμος Κεδίκογλου (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 21.12.2018). Ο κ. Κεδίκογλου διετέλεσε Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος από τον Ιούλιο 2012 έως τον ανασχηματισμό του Ιουνίου 2014.
Πρώην Υφυπουργός ΨΗΠΤΕ και πρώην Γενικός Γραμματέας ΓΓΕΕ κ. Λευτέρης Κρέτσος (προσωπική επικοινωνία, ΥΨΗΠΤΕ στις 8.2.2019). Ο κ. Κρέτσος τον Μάρτιο 2015 ανέλαβε Γ.Γ. της ΓΓΕΕ, από τον Δεκέμβριο 2016 έως τον Αύγουστο 2017 Γ.Γ. του ΥΨΗΠΤΕ και μετά τον ανασχηματισμό στις 28 Αυγούστου 2018 ανέλαβε Υφυπουργός ΨΗΠΤΕ και παρέμεινε στη θέση του μέχρι την προκήρυξη των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019. Το διάστημα μέχρι τις εκλογές ανέλαβε χρέη Κυβερνητικού Εκπροσώπου.
Πρώην Γενική Γραμματέας Υπουργείου Τύπου & ΜΜΕ (από 29.03.2004 έως 31.05.2004) και Γ.Γ. Επικοινωνίας ΓΓΕ-ΓΓΕ (από 01.06.2004 έως 17.11.2009) κα Μαργαρίτα Παπαδά (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 11.12.2018).
Πρώην Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Τύπου & ΜΜΕ (από 29.03.2004 έως 31.05.2004) και Γ.Γ. Ενημέρωσης ΓΓΕ-ΓΓΕ (από 01.06.2004 έως 07.10.2009) κ. Πάνος Λειβαδάς (προσωπική επικοινωνία, Αθήνα στις 14.1.2019). Ο κ. Λειβαδάς ανέλαβε Γ.Γ. επί Κυβέρνησης Κ. Καραμανλή, με Υπουργό τον Θ. Ρουσόπουλο.
Πρώην Γ.Γ. Ψηφιακής Πολιτικής κ. Στέλιος Ράλλης (προσωπική επικοινωνία, ΥΨΗΠΤΕ στις 9.1.2019). Ο κ. Ράλλης ανέλαβε Γ.Γ. τον Αύγουστο 2017 και παρέμεινε μέχρι την προκήρυξη των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019.
Πρώην Γ.Γ. Ενημέρωσης & Επικοινωνίας κ. Χρήστος Σίμος (προσωπική επικοινωνία, ΥΨΗΠΤΕ στις 4.1.2019). Ο κ. Σίμος ανέλαβε Γ.Γ. τον Νοέμβριο 2018 και παρέμεινε μέχρι την προκήρυξη των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019.

Το «Υπουργείο» από την αρχική σύστασή του (1936) έως σήμερα αλλάζει συχνά οργανωτική δομή και λειτουργία και ανάλογα, μετονομάζεται, με τις αλλαγές αυτές να σηματοδοτούν ενίοτε κυβερνητικές πολιτικές. Το ερώτημα που προκύπτει είναι, αν πρόκειται για ένα φορέα επικοινωνιακής πολιτικής, ή στήριξης του κυβερνητικού έργου, ή διοικητικό φορέα του κράτους – που οι αρμοδιότητές του σχετίζονται με τη ρύθμιση του τοπίου στα ΜΜΕ – ή ένα μηχανισμό προβολής της Ελλάδας. Μήπως, όμως, απλώς επιτελεί το ρόλο του Κυβερνητικού Εκπροσώπου ή μπορεί να είναι και ένας ατελής μηχανισμός προπαγάνδας; Ίσως και να αποτελεί ένα συνδυασμό όλων των παραπάνω…

Ευάγγελος Βενιζέλος: To Υπουργείο είναι το κράτος, καθεαυτό, είναι η έκφραση του κράτους. Εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική στα πλαίσια του Συντάγματος και του Νόμου, δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Παλιά, η δραστηριότητα του Υπουργού ήταν να κάνει κάθε μέρα την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.

Θεόδωρος Ρουσόπουλος: Θεωρώ ότι το Υπουργείο επιτελεί πολλούς ρόλους: της επικοινωνιακής πολιτικής, της ρύθμισης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, καθώς και τον ρόλο του Κυβερνητικού Εκπροσώπου.

Δημήτρης Ρέππας: Πιστεύω, ότι πρέπει να ρυθμίζει το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο και να το παρακολουθεί με το ΕΣΡ, που θα πρέπει να είναι αναβαθμισμένο ως ανεξάρτητη αρχή. (…) Το Υπουργείο, ή η Γραμματεία και ο Υφυπουργός πρέπει να μείνουν στη ρύθμιση των θεμάτων του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου και η Ενημέρωση να έχει μία τελείως διαφορετική λειτουργία. Κι αυτό, γιατί η ρύθμιση του τοπίου πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, που να δείχνει ότι αντιμετωπίζεις το ίδιο τα ιδιωτικά μέσα και τη δημόσια τηλεόραση.

Σίμος Κεδίκογλου: Το Υπουργείο έχει ένα διπλό ρόλο. Πρέπει να συλλέγει την παγκόσμια πληροφόρηση, να μαθαίνουν υπεύθυνα τα ελληνικά ΜΜΕ τι κυκλοφορεί στα ΜΜΕ άλλων χωρών, να έχουμε μία εικόνα πώς βλέπουν τον κόσμο στα άλλα κράτη, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να είναι ο φορέας προβολής των θέσεων της Ελλάδας και της οικονομικής της εξωστρέφειας. (…) Νομίζω, ότι πρέπει να ρυθμίζει τα θέματα της ραδιοτηλεοπτικής αγοράς, η οποία έχει γίνει πολύπλοκη.

Λευτέρης Κρέτσος: Είναι φορέας του κράτους και οι αρμοδιότητές του σχετίζονται τόσο με τη χάραξη όσο και με την εφαρμογή εθνικής πολιτικής και τη συμμετοχή στη διαμόρφωση κατάλληλου θεσµικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για την αντικειμενική ενημέρωση του δημοσιογραφικού κοινού και του ελληνικού λαού για το έργο της Κυβέρνησης και την προβολή των ελληνικών θέσεων για τα σημαντικά διεθνή γεγονότα.

Χρήστος Σίμος: Το Υπουργείο ως θεσμικό έργο με βάση τον Νόμο κι αυτά που ορίζει η αποστολή του, έχει να κάνει με την ενημέρωση της Κυβέρνησης και ευρύτερα των πολιτών, ως φορέας που εποπτεύει τα ΜΜΕ. Είναι ο φορέας που φροντίζει να έχει η Κυβέρνηση και τα κόμματα την ενημέρωση τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό.

Είναι εμφανές, ότι από τις απαντήσεις των ερωτώμενων προκύπτουν τόσο διαφορές όσο και ομοιότητες. Ειδικότερα, ο κ. Ρουσόπουλος και ο κ. Κρέτσος θεωρούν ότι το Υπουργείο επιτελεί ρόλο επικοινωνιακής πολιτικής, ρύθμισης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, καθώς και ρόλο Κυβερνητικού Εκπροσώπου. Ο κ. Ρέππας εστιάζει στον ρόλο της ρύθμισης του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, ενώ αναφέρει ότι η Επικοινωνία είναι μία ξεχωριστή λειτουργία. Από την πλευρά του, ο κ. Βενιζέλος επισημαίνει ότι το Υπουργείο είναι το ίδιο το κράτος, ενώ ο κ. Σίμος επικεντρώνεται στον ρόλο της Ενημέρωσης και τονίζει ότι η επικοινωνιακή πολιτική δεν χαράζεται μόνο από ένα Υπουργείο, αλλά είναι μία συλλογική απόφαση. Κάποιοι, λοιπόν, από τους συνεντευξιαζόμενους πιστεύουν ότι το Υπουργείο είναι συνδυασμός πολλών μηχανισμών, ενώ άλλοι έχουν πιο εξειδικευμένη εικόνα.

Στο ερώτημα που θέσαμε εάν οι αλλαγές κι οι μετονομασίες που σημειώνονται κατά καιρούς στο «Υπουργείο» είναι θέμα κυβερνητικής οργάνωσης, απάντησαν ως εξής:

Ε. Βενιζέλος: Oι αλλαγές αυτές έχουν να κάνουν με τον τρόπο οργάνωσης της εκάστοτε Κυβέρνησης και βέβαια, με το να είναι Υπουργείο έχει ίσως έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο. Αν έχεις πάνω από δεκαπέντε Υπουργεία, μπορείς να έχεις και ένα Υπουργείο Τύπου, αν έχεις λίγα Υπουργεία και περισσότερους αναπληρωτές Υπουργούς, Υπουργούς Επικρατείας, κ.ά., δεν μπορείς να έχεις ένα αυτοτελές Υπουργείο Τύπου. Θα μπορούσες να το έχεις μαζί με το Υπουργείο Πολιτισμού, μαζί με το Τηλεπικοινωνιών. Όλα αυτά τα σχήματα υπάρχουν και στο εξωτερικό, δεν είναι κάποιο σχήμα εκτός του διεθνούς μοντέλου. Το μοντέλο τώρα το ευρωπαϊκό, είναι ότι έχεις δέκα συνθέσεις του Συμβουλίου Υπουργών και πρέπει να έχεις Υπουργούς, που να μπορούν να μετέχουν σ’ αυτές τις δέκα συνθέσεις. Υπό αυτή την άποψη, η πολιτική των ΜΜΕ, η οποία έχει και ένα κοινό πεδίο με την οπτικοακουστική παραγωγή, δηλαδή με τον κινηματογράφο και με την τηλεοπτική παραγωγή, είναι μαζί με το Υπουργείο Πολιτισμού, που είναι το Συμβούλιο Υπουργών με σύνθεση Πολιτισμού και ΜΜΕ.

Σ. Κεδίκογλου: Είναι θέμα προσώπων και πολιτικής. Ο τίτλος δεν έχει τόση σημασία όση έχει το πνεύμα λειτουργίας. Ο ρόλος του Πρωθυπουργού έχει να κάνει και με τη σχέση που έχει και με τον εκάστοτε αρμόδιο Υπουργό. Ο Πρωθυπουργός μπορεί να θέλει να δώσει κάποια έμφαση και φυσικά, όταν είσαι Εκπρόσωπος είσαι και Εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού και πρέπει να υπάρχει μία σωστή και λειτουργική σχέση.

Ο κ. Βενιζέλος θεωρεί ότι οι αλλαγές στο Υπουργείο είναι συνήθως θέμα κυβερνητικής οργάνωσης και επισημαίνει, το κοινό πεδίο Πολιτισμού και ΜΜΕ, ενώ ο κ. Κεδίκογλου σημειώνει ότι σημασία δεν έχει η ονομασία αλλά η λειτουργία και οι εκάστοτε αλλαγές έχουν να κάνουν με τις προσδοκίες του Πρωθυπουργού. Εν συνεχεία, ο κ. Χυτήρης, η κα Παπαδά, ο κ. Ρέππας και ο κ. Λειβαδάς, εκτιμούν ότι δεν θα έπρεπε να είναι Υπουργείο, αλλά, όπως επισημαίνει ο κ. Τ. Χυτήρης, μια Γενική Γραμματεία που θα ασχολείται με ψηφιακά θέματα και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος να βρίσκεται στο Πρωθυπουργικό Γραφείο με αρμοδιότητες πληροφόρησης. Επίσης, η κα Παπαδά και ο κ. Ρέππας συμφωνούν με την άποψη ότι δεν είναι απαραίτητη η δομή Υπουργείου. Τέλος, ο κ. Λειβαδάς επισημαίνει ότι οι αλλαγές έχουν να κάνουν με τον τρόπο, που η εκάστοτε Κυβέρνηση θέλει να λειτουργήσουν οι θεσμοί.

Όσον αφορά στη μετονομασία σε «Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, η κα Παπαδά επισήμανε ότι κάθε Κυβέρνηση ακυρώνει στην πράξη ό,τι φτιάχνει η προηγούμενη, ενώ ο κ. Κεδίκογλου δεν θεωρεί ότι με τη λέξη «ψηφιοποίηση» άλλαξε η ουσία της λειτουργίας του Υπουργείου. Στη συνέχεια, ο κ. Βενιζέλος χαρακτηρίζει μεν, καινοτομικό στοιχείο τη σύνδεση ΜΜΕ – τηλεπικοινωνιών, όμως εκτιμά ότι ο Υπουργός ΨΗΠΤΕ δεν ασχολείται όσο χρειάζεται με την εκπροσώπηση. Ο κ. Ράλλης πιστεύει ότι η μελλοντική ανταγωνιστικότητα της χώρας είναι απολύτως συνδεδεμένη με τις ψηφιακές καινοτομίες, ενώ ο κ. Λειβαδάς δίνει έμφαση στην επικοινωνία και όχι στην ψηφιακή πολιτική, γιατί εκτιμά ότι τον μεγάλο ρόλο διαδραματίζει η επικοινωνία. Αντίθετα, ο κ.Σίμος τονίζει ότι βαρύνοντα ρόλο έχουν τα ψηφιακά μέσα κι αυτό σηματοδοτεί η ψηφιακή πολιτική.

Ε. Βενιζέλος: To Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής είναι νομίζω ένα άθροισμα υπηρεσιών, το οποίο έγινε για προσωπικούς λόγους, ίσως για να υπάρχει ένας Υπουργός και στη συνέχεια προσετέθη και ένας Υφυπουργός. Φαντάζομαι, ότι το καινοτομικό στοιχείο είναι ότι συνδέονται τα ΜΜΕ με τις τηλεπικοινωνίες, αλλά οι τηλεπικοινωνίες είναι ένα τελείως διαφορετικό ζήτημα…

Στ. Ράλλης: Με τη δυναμική που έχει για την τόνωση των οικονομιών και για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, η διαδικασία μετάβασης στον ψηφιακό κόσμο αποτελεί σήμερα προτεραιότητα της ελληνικής Κυβέρνησης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ε.Ε. εισήγαγε το 2010 το Ψηφιακό Θεματολόγιο ως πυλώνα της στρατηγικής της, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να καταστεί η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία παγκοσμίως. Η ευρωπαϊκή στρατηγική υλοποιείται μέσα από τις εθνικές πολιτικές και η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής είναι ο φορέας άσκησης και συντονισμού της ψηφιακής πολιτικής στην Ελλάδα.

Π. Λειβαδάς: Καθημερινά, η on line επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων αποκτά μεγαλύτερο ρόλο, αλλά δεν αλλάζει ο ορισμός στο τι θεωρούμε επικοινωνία. Δεν κατανοώ λοιπόν, γιατί έπρεπε να υπάρχει ένας ειδικός φορέας διαχείρισης… Νομίζω, ότι η έμφαση θα έπρεπε να είναι στην επικοινωνιακή και όχι στην ψηφιακή πολιτική.

Χρ. Σίμος: Οι εκάστοτε αλλαγές σίγουρα σηματοδοτούν κάτι. Η σημερινή ονομασία του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, σηματοδοτεί τον βαρύνοντα ρόλο που παίζουν τα ψηφιακά μέσα στις σημερινές κοινωνίες. Η ψηφιακή τεχνολογία είναι πλέον σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας και πρωταρχικό στοιχείο της ενημέρωσης, με καθοριστικό ρόλο. Η έννοια ψηφιακή πολιτική λοιπόν, σηματοδοτεί τις μεταβολές που συμβαίνουν σε επίπεδο κοινωνίας.

Από τις ανωτέρω τοποθετήσεις, παρατηρείται μια δημιουργική ασάφεια, προκύπτουν όμως και ιδιαίτερα χρήσιμα και ενδιαφέροντα δεδομένα για την πορεία του Υπουργείου.

Ιστορικό πλαίσιο προ της Μεταπολίτευσης (1936-1974)

Υπουργεία Τύπου ή αντίστοιχες Υπηρεσίες ανά τον κόσμο, αρχικά επιτελούν, κατά κύριο λόγο, έργο κρατικής προπαγάνδας, γιατί εξαιτίας του περιορισμού των συχνοτήτων και της Συνθήκης της Ρώμης, είναι τα μόνα που μπορούν να καθορίσουν το τοπίο στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, στις 4 Αυγούστου το 1936 κηρύσσεται η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά και με τον υπ. αριθμ. 45 Αναγκαστικό Νόμο και στις 29 Αυγούστου συγκροτείται το «Το Υφυπουργείον Τύπου και Τουρισμού». Στο νεοϊδρυθέν Υφυπουργείο πρώτος Υφυπουργός αναλαμβάνει ο δημοσιογράφος Θεολόγος Νικολούδης, στενός φίλος του Μεταξά. Ο Νικολούδης εκτός από την απασχόλησή του με τη λογοκρισία, φιλοδοξούσε να γίνει και ο κατεξοχήν θεωρητικός του καθεστώτος και το νεοϊδρυθέν Υπουργείο γρήγορα μετατρέπεται σε Υπουργείο Προπαγάνδας.

Η δικτατορία Μεταξά μέχρι τις αρχές του 1941, ακολουθείται από μία σειρά άλλων, ιδιαίτερα σημαντικών γεγονότων και πιο συγκεκριμένα, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1939-1945), τη γερμανο-ιταλική κατοχή στην Ελλάδα (1941-1944), την ήττα της Γερμανίας και των συμμάχων της (Άξονας Γερμανίας – Ιταλίας – Ιαπωνίας), τον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949), τον Ψυχρό Πόλεμο (ΗΠΑ-πρώην ΕΣΣΔ) και στη συνέχεια τη νέα δικτατορία του Συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, στις 21 Απριλίου 1967. Το «Υπουργείο Τύπου», άλλοτε ως Γενική Διεύθυνση Τύπου και Ραδιοφωνίας, άλλοτε ως Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών ή Υφυπουργείο Τύπου και Πληροφοριών, συνεχίζει τη λειτουργία του, παρά τα όποια προβλήματα, αφού σε κάποιες περιόδους ελέγχεται από στρατιωτικά καθεστώτα κατοχής ή δικτατορίας. Το 1970 ο δημοσιογράφος Γ. Γεωργαλάς, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και πρώτος Κυβερνητικός Εκπρόσωπος της χούντας, δημιουργεί τη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών. Ο Γεωργαλάς ξεχώριζε με την προπαγανδιστική τηλεοπτική του παρουσία και την αντικομουνιστική θεωρία του και γίνεται από τα πιο αναγνωρίσιμα στελέχη του χουντικού καθεστώτος κατά την πρώτη περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας. Επίσης, η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η βίαιη καταστολή της (Νοέμβριο 1973), το πραξικόπημα Ιωαννίδη και η ανατροπή Παπαδόπουλου, το φασιστικό πραξικόπημα στην Κύπρο και λίγες μέρες αργότερα, η τουρκική εισβολή στο νησί, έχουν ως αποτέλεσμα την πτώση της δικτατορίας τον Ιούλιο του 1974. Η σύσταση και η εδραίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος με Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, είναι πλέον γεγονός και όπως είναι αναμενόμενο, μεταξύ άλλων, επηρεάζεται και ο ρόλος του Υπουργείου Τύπου, αλλά και ο ραδιοτηλεοπτικός χώρος, γενικότερα. Ο Δημήτρης Ρέππας αναφέρεται στον ρόλο του Υπουργείου Τύπου την περίοδο της δικτατορίας, αλλά και στις αλλαγές που έφερε η αποκατάσταση της δημοκρατίας και σημειώνει: «Ουσιαστικά ήταν Υπουργείο κυβερνητικής προπαγάνδας, γιατί δεν υπήρχε αντίλογος. Στη συνέχεια υπήρξε διάλογος κι αυτός είναι ανοιχτός και δημόσιος, άρα υπάρχει αντίλογος. Επίσης, υπάρχουν ιδιωτικά, ανταγωνιστικά μέσα και η παρουσία των άλλων κομμάτων είναι αισθητή διά των εκπροσώπων της. Άρα, θεωρώ ότι έπαψε να υπάρχει αυτή η προπαγάνδα».

Παναγιώτης Λαμπρίας, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος (1974 – 1977)

Μεταπολίτευση – Αλλαγές στο πλαίσιο διοίκησης του «Υπουργείου Τύπου»

Η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών (ονομασία από 1974-1994) ξεκινά την πορεία της το 1974, εμφανώς επηρεασμένη απ’ ό,τι έχει προηγηθεί. Η επάνοδος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα, μετά από έντεκα χρόνια αυτοεξορίας στο εξωτερικό, τη νύχτα της 23ης Ιουλίου 1974 είναι καταλυτική για τη διαδικασία αποκατάστασης της Δημοκρατίας, σηματοδοτεί νέα εποχή στα πολιτικά δρώμενα. Την 1η Αυγούστου 1974 μετά την κατάρρευση της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, με απόφαση του Πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή, η εποπτεία επί της Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών ανατίθεται στον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ Παναγιώτη Λαμπρία.

Σύσταση Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως

Η δεκαετία 1975-1985 είναι η εποχή των ρυθμισμένων Μέσων. Την περίοδο αυτή παρατηρείται υπερπολιτικοποίηση των πάντων, διακίνηση ιδεών και κυριαρχούν τα κρατικά Μέσα. Την 1η Ιανουαρίου 1975 μετά από πρόταση της Κυβέρνησης Καραμανλή συγκροτείται το Υπουργείο Προεδρίας Κυβερνήσεως, στο οποίο μεταφέρεται, μεταξύ άλλων, η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών (ΓΓΤΠ). Ταυτόχρονα, καταργείται η θέση του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, ο οποίος ασκούσε την εποπτεία επί της Γενικής Γραμματείας. Η ΓΓΤΠ δεν παρουσιάζει κάποια μεταβολή ως το 1994, ενώ μετά από πρόταση του τότε Πρωθυπουργού Α. Παπανδρέου, μετονομάζεται σε Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ, με Υπουργό Τύπου & ΜΜΕ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ήδη έχει επέλθει η απορρύθμιση των Μέσων και από το 1989 διαφαίνονται μεγάλες αλλαγές στον χώρο των ΜΜΕ με την ιδιωτική τηλεόραση και την ελεύθερη ραδιοφωνία. «Ο Νόμος του 1866/1989 ήταν ανεπαρκής, όχι διορατικός και δεν προβλέφθηκαν οι απαραίτητες εγγυήσεις εφαρμογής των διατάξεών του», επισημαίνει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ για την περίοδο της θητείας του στο Υπουργείο Τύπου, σημειώνει:

Επί δικών μου ημερών, τα βασικά καθήκοντα του Υπουργού ήταν η γενική πολιτική της Κυβέρνησης, θέματα εξωτερικής πολιτικής, θέματα θεσμών, θέματα στρατηγικών επιλογών της Κυβέρνησης, υποστήριξη των κυβερνητικών επιλογών, συμμετοχή στη διαμόρφωσή τους… Άρα είναι πολιτικό το έργο του Υπουργού, που είναι και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και ό,τι λέει έχει μία ισχύ και εσωτερική και εξωτερική, γιατί ό,τι λέει, πολλές φορές δεσμεύει και τη χώρα. Ο ρόλος του Υπουργού Τύπου ήταν πιο ισχυρός και αντιπροσωπευτικός από τον ρόλο του Υπουργού Εξωτερικών, που είναι ένας διπλωματικός υπάλληλος.

Ανάθεση αρμοδιότητας στον Υπουργό Επικρατείας

Νέο κτίριο Υπουργείου, Φραγκούδη και Πάντου, Καλλιθέα

Εν συνεχεία, και μετά από την ανάληψη καθηκόντων από πολιτικούς προϊσταμένους – όπως ο Δημήτρης Ρέππας και ο Χρήστος Πρωτόπαπας – στις 29 Μαρτίου 2004 με απόφαση του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Α. Καραμανλή η άσκηση των αρμοδιοτήτων του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Θεόδωρο Ρουσόπουλο. Στις 24 Μαΐου 2004, το Υπουργείο Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καταργείται και δημιουργούνται η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, οι οποίες υπάγονται στον Πρωθυπουργό και με απόφαση του Κ. Καραμανλή, η εποπτεία τους ανατίθεται στον κ. Ρουσόπουλο. Στις 24 Αυγούστου 2007 με απόφαση του Πρωθυπουργού η εποπτεία επί των ανωτέρω Γενικών Γραμματειών ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Ξενοφώντα-Ροδόλφο Μορώνη, ενώ στις 25 Σεπτεμβρίου 2007 ανατίθεται εκ νέου, στον Υπουργό Επικρατείας Θ. Ρουσόπουλο. Εκείνη την περίοδο θεωρείται ότι η κατάργηση του Υπουργείου Τύπου και ΜΜΕ φανερώνει έλλειψη στρατηγικής στο επικοινωνιακό πεδίο και μάλιστα είχε προαναγγελθεί τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τη Ν.Δ. Το Υπουργείο, πλέον, υπάγεται στον Πρωθυπουργό, αλλά στην πράξη τον έλεγχο έχει ο Υπουργός Επικρατείας. Για τις πρωτοβουλίες και τις πολιτικές αυτού του νέου στάτους, ο Θ. Ρουσόπουλος επισημαίνει:

Φέραμε για πρώτη φορά τη διαφάνεια, αφού πριν από την περίφημη πλέον «Διαύγεια», ήμουν ο πρώτος Υπουργός που δημοσιοποιούσε την κρατική διαφήμιση στις ιστοσελίδες των Γενικών Γραμματειών. (…) Φέραμε την ψηφιακή εποχή πολύ γρήγορα, με σχετικό νόμο και με τα πρώτα ψηφιακά κανάλια της ΕΡΤ, έργο που έγινε σε έξι μήνες μόλις και άφησε πίσω του τρία ψηφιακά κανάλια, το ένα για τον κινηματογράφο, το άλλο για τα αθλητικά γεγονότα και το τρίτο για τα άτομα με αναπηρία.

Επί εποχής Θεόδωρου Ρουσόπουλου, Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης Υπουργείου Τύπου & ΜΜΕ και μετέπειτα ΓΓΕ-ΓΓΕ είναι ο κ. Πάνος Λειβαδάς. Εκείνη την περίοδο το Υπουργείο έχει έναν επιπρόσθετο και δύσκολο ρόλο, καθώς πρέπει να φέρει σε πέρας και επιτυχώς, την επικοινωνιακή διαχείριση με τους δημοσιογράφους κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων (2004). Ο κ. Λειβαδάς αναφέρει:

Η ΓΓΕΕ από το 2004 έως το 2009 είχε τη μεγάλη δυσκολία, αλλά και τη μεγάλη ευκαιρία, αυτά που γνωρίζαμε και τα είχαμε επεξεργαστεί να μπορούμε να τα συγκεκριμενοποιήσουμε και να τα μοντελοποιήσουμε στα ζητήματα της διαχείρισης της Πολιτείας, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. (…) H ΓΓΕΕ, είχε κι έναν επιπλέον ρόλο, να μπορέσει να αξιοποιήσει τους χιλιάδες δημοσιογράφους, τους λεγόμενους μη διαπιστευμένους και μέσω αυτών, στο Κέντρο Τύπου στο Ζάππειο, μεταδόθηκε η άυλη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας και η αξιοπιστία της χώρας εκτοξεύτηκε.

Εποπτεία «κατά το δοκούν»

Κατά πόσο όμως, οι Γενικές Γραμματείες συνδέονται περισσότερο με το εποπτεύον πρόσωπο, παρά με τον θεσμικό ρόλο που επιτελούν; Στις 24 Οκτωβρίου 2008 με απόφαση του Πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή την εποπτεία των Γενικών Γραμματειών και τη θέση του Θ. Ρουσόπουλου αναλαμβάνει ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος και στις 28 Ιανουαρίου 2009 οι Γραμματείες μεταφέρoνται από τον Πρωθυπουργό στο Υπουργείο Εσωτερικών. Εν συνεχεία, στις 7 Οκτωβρίου 2009, με απόφαση του Πρωθυπουργού Γεωργίου Α. Παπανδρέου το Υπουργείο Εσωτερικών μετονομάζεται σε Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Στις 27 Ιουνίου 2011 μετά από πρόταση του Γ. Παπανδρέου οι ανωτέρω Γενικές Γραμματείες μεταφέρονται από το Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στον Πρωθυπουργό, ενώ στις 11 Ιουλίου 2011 η εποπτεία τους ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας κ. Ηλία Μόσιαλο. Στις 11 Αυγούστου 2011 η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης μετονομάζονται σε Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας και Γενική Γραμματεία Μέσων Ενημέρωσης, αντίστοιχα. Στις 8 Δεκεμβρίου 2011 με απόφαση του Πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, η εποπτεία επί των ανωτέρω Γενικών Γραμματειών ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Παντελή Καψή. Στις 18 Μαΐου 2012, με απόφαση του Πρωθυπουργού Παναγιώτη Πικραμμένου, η εποπτεία των Γενικών Γραμματειών ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Αντώνη Αργυρό. Εν συνεχεία, ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, στις 28 Ιουνίου 2012, δίνει την εποπτεία των Γενικών Γραμματειών στον Υπουργό Επικρατείας Δημήτρη Σταμάτη, ενώ στις 11 Ιουλίου 2012 την αναθέτει στον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό Σίμο Κεδίκογλου, ο οποίος εκτελεί χρέη και Κυβερνητικού Εκπροσώπου. Ο κ. Κεδίκογλου επισημαίνει:

Ήμουν Υφυπουργός και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και πιστεύω ότι είναι εφικτός ο συνδυασμός των αρμοδιοτήτων, παρόλο που ήμουν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος σε μία πολύ δύσκολη επικοινωνιακά περίοδο. Εκτιμώ ότι θα έπρεπε να είχαμε προχωρήσει και σ’ έναν μετασχηματισμό. Όταν είσαι Εκπρόσωπος, είσαι και Εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού και πρέπει να υπάρχει μία σωστή και λειτουργική σχέση. Προσωπικά, με τον Αντώνη Σαμαρά είχαμε μία πολύ λειτουργική σχέση.

Κατόπιν, στις 20 Ιουνίου 2014, με απόφαση του Πρωθυπουργού Α. Σαμαρά την εποπτεία αναλαμβάνει η Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό Σοφία Βούλτεψη και στις 29 Οκτωβρίου 2014, μετά από πρόταση της κας Βούλτεψη, οι Γενικές Γραμματείες μετονομάζονται σε Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Προβολής. Στις 30 Ιανουαρίου 2015, με απόφαση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα η εποπτεία επί των ανωτέρω Γενικών Γραμματειών ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.

Κατάργηση Γ.Γ. Επικοινωνίας και Προβολής – Γ.Γ. Ενημέρωσης-Επικοινωνίας – Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης

Στις 19 Μαρτίου 2015, η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Προβολής καταργείται, οι υπηρεσίες της μεταφέρονται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, η οποία μετονομάζεται σε Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Στις 30 Αυγούστου 2015, με απόφαση της Πρωθυπουργού Βασιλικής Θάνου-Χριστοφίλου, η εποπτεία επί της ανωτέρω Γενικής Γραμματείας ανατίθεται στον Υπουργό Επικρατείας Ελευθέριο Παπαγεωργόπουλο. Με απόφαση του κ. Τσίπρα, η εποπτεία ανατίθεται εκ νέου, στον Νίκο Παππά στις 29 Σεπτεμβρίου 2015 και ένα χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο 2016, συγκροτείται το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, με Υπουργό τον κ. Παππά και Υφυπουργό τον Λευτέρη Κρέτσο. Στο ΥΨΗΠΤΕ υπάγονται, τέσσερις Γενικές Γραμματείες: H Γ.Γ. Ψηφιακής Πολιτικής, η Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και η Ειδική Γραμματεία Επικοινωνιακής Διαχείρισης Κρίσεων. Ο κ.Κρέτσος εκτιμά ότι είναι ιδιαίτερα ουσιαστικός ο ρόλος των τεσσάρων Γενικών Γραμματειών, γιατί «σχεδιάζουν και συντονίζουν τα έργα του δημόσιου τομέα σε σχέση με τη δημόσια ενημέρωση, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και την ελεύθερη πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες και στα ευρυζωνικά δίκτυα νέας γενιάς, στο πλαίσιο πάντα της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής και της Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς», όπως αναφέρει.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του ΥΨΗΠΤΕ, επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ, συγκροτείται Οργανισμός του Υπουργείου, ενοποιούνται οι δύο προϋπάρχουσες Γενικές Γραμματείες (Γ.Γ. Επικοινωνίας και Προβολής και Γ.Γ. Ενημέρωσης) και δημιουργείται η Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, σύμφωνα με τον Ν.4320/2015 – άρθρο 28. Επίσης, εντάσσεται στο Υπουργείο η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής, η οποία, μέχρι το 2016, υπαγόταν ως αυτοτελής Γενική Γραμματεία στον Πρωθυπουργό, δίνοντας έτσι μια νέα δυναμική στον σχεδιασμό της ψηφιακής πολιτικής. Ακόμη, στο Υπουργείο εντάσσεται και η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Τέλος, λόγω των αναγκών της προσφυγικής κρίσης το 2016, συστάθηκε εξ αρχής, η Ειδική Υπηρεσία Επικοινωνιακού Σχεδιασμού Μεταναστευτικής και Προσφυγικής Πολιτικής, με στόχο τον συντονισμό της επικοινωνιακής πολιτικής στη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, η οποία το 2017 διευρύνει το αντικείμενό της και μετονομάζεται σε Ειδική Γραμματεία Επικοινωνιακής Διαχείρισης Κρίσεων.

Κατάργηση ΥΨΗΠΤΕ – Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης – Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας

Η τελευταία αλλαγή που υπέστη το πολυδιάστατο «Υπουργείο Τύπου» μετά τις εθνικές εκλογές της 7^ηςΙουλίου και τη νίκη της Ν.Δ με Πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, είναι η κατάργηση του ΥΨΗΠΤΕ, η σύσταση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ στον Πρωθυπουργό μεταφέρονται, η Ειδική Γραμματεία Επικοινωνιακής Διαχείρισης Κρίσεων και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Στις 23 Ιουλίου 2019 οι αρμοδιότητες της ΓΓΕΕ εκχωρούνται στον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα.

Επίσης, μεταφέρονται στο ΥΠΕΞ, η Διεύθυνση Διεθνούς Επικοινωνίας, η Διεύθυνση Διπλωματίας Μέσων Ενημέρωσης καθώς και τα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας Εξωτερικού, καθώς και οι θέσεις και το προσωπικό, αποκλειστικά, του κλάδου Συμβούλων και Γραμματέων Επικοινωνίας. Στις νέες ρυθμίσεις δεν υπάρχει πρόβλεψη για τους δημοσιογράφους, που μέχρι πρότινος, στελέχωναν – έστω και σε όλο μικρότερο αριθμό με την πάροδο των ετών – τα ΓΤΕ. Η Κυβέρνηση οφείλει να εξετάσει, εκ νέου, το θέμα της στελέχωσης των ΓΤΕ, γιατί συνιστά σοβαρή παράλειψη η μη αναφορά θέσεων δημοσιογράφων και ο αποκλεισμός τους από τα ΓΤΕ. Άλλωστε, η παρουσία έμπειρων και ικανών επαγγελματιών της Ενημέρωσης, κρίνεται απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία Γραφείων Τύπου.

Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος (2019)

Συμπεράσματα

Από την έστω και συνοπτική περιγραφή των παραπάνω στοιχείων και απόψεων των πολιτικών προϊσταμένων, καθώς και της πορείας του «Υπουργείου», προκύπτει η χρησιμότητα της άμεσης ενημέρωσης από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, ακόμη και στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Η συχνή – ακόμη και καθημερινή – ενημέρωση του Κ.Ε. προβάλλει απευθείας τις θέσεις της Κυβέρνησης και δίνει τη δυνατότητα ερωταπαντήσεων με τους δημοσιογράφους.

Από την άλλη πλευρά, η αρχική σύσταση ενός κρατικού μηχανισμού, με σκοπό την παρέμβαση – μια μορφή προπαγάνδας – με την πάροδο των ετών, μεταλλάχθηκε και εξελίχθηκε σ’ ένα συνδυασμό μηχανισμών με πολυδιάστατη λειτουργία. Από τις συζητήσεις που είχαμε με τους κατά καιρούς διατελέσαντες αρμόδιους, παρατηρείται ότι για σημαντικά θέματα του «Υπουργείου» ή της «Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης Επικοινωνίας» – όπως ονομάζεται πλέον – αλλά και του πεδίου γενικότερα, οι απόψεις είναι συχνά αντικρουόμενες, ενώ, συνήθως, συμπίπτουν, όταν οι ερωτώμενοι προέρχονται από τον ίδιο πολιτικό χώρο.

Ο ρόλος της ΓΓΕΕ είναι καταλυτικός για τη στήριξη του κυβερνητικού έργου, την Πληροφόρηση, την Επικοινωνία και την Προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό. Ο τομέας της Ενημέρωσης συνιστά μία κρίσιμη θέση στη ΓΓΕΕ και είναι άλλο η πολιτική ηγεσία και άλλο οι μόνιμοι υπάλληλοι, που είναι στη ΓΓΕΕ με κάθε Κυβέρνηση και κάθε αλλαγή και μπορούν ανάλογα με τα προσόντα τους να γίνονται και Γενικοί Γραμματείς. Με ανάλογα κριτήρια, πρέπει να επιλέγονται οι διευθυντές και οι προϊστάμενοι. Επιπλέον, είναι αναγκαίος ο περιορισμός των μετακλητών υπαλλήλων, γιατί αφενός, δεν γνωρίζουν τα θέματα της ΓΓΕΕ και δεν προλαβαίνουν να τα μάθουν και αφετέρου, μπορούν να πλαισιώνουν τον Γενικό Γραμματέα υπάλληλοι με εμπειρία, χωρίς οικονομική επιβάρυνση για το κράτος.

Ακόμη, πρέπει να χρησιμοποιείται η τεχνολογία ενημέρωσης, όπως η «Διαύγεια», σε όλους τους τομείς. Η ΓΓΕΕ αποτελεί απόλυτα χρήσιμο εργαλείο ενίσχυσης της εξωστρέφειας της Ελλάδας στον τομέα της Επικοινωνίας της Πληροφορίας, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Πρόκειται για ένα συνδυασμό μηχανισμών, που επιτελεί πολλούς και καθοριστικούς ρόλους. Είναι ένας κόμβος επεξεργασίας της πληροφορίας και οφείλει συντεταγμένα να τη μεταδίδει με αξιοπιστία σ’ αυτούς, οι οποίοι στη συνέχεια, μπορούν να την αναπαράξουν στις κοινωνίες, στις οικονομίες και στ’ άλλα μέσα.

Επιπροσθέτως, η ΓΓΕΕ πρέπει να προβάλλει το σύγχρονο πρόσωπο της χώρας και τα ζητήματα που απαιτούν οι πολιτικοί στόχοι που έχει, ανεξαρτήτως Κυβέρνησης. Τέλος, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να ενισχυθεί η οικονομία της χώρας κι αυτό θα επιτευχθεί μέσω της ενίσχυσης της εξωστρέφειάς της. Η συνεργασία των μονάδων επικοινωνίας σε όλα τα Υπουργεία, με μία κοινή γραμμή προβολής της Ελλάδας, ένα κοινό θεσμικό πλαίσιο και ρυθμιστή τη ΓΓΕΕ, θα είχε πιθανότατα, καλύτερα αποτελέσματα, γιατί ο άξονας της εξωστρέφειας τούς χρειάζεται όλους. Γι’ αυτό μία από τις προτεραιότητες της ΓΓΕΕ πρέπει να είναι η εκπαίδευση και η μετεκπαίδευση των στελεχών της, η θεραπεία των διοικητικών ατελειών, ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών, η χάραξη εθνικής οπτικοακουστικής πολιτικής, αλλά και το να ξανακερδηθεί ο σεβασμός στο ρόλο αυτής της Υπηρεσίας.

Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για τα Γραφεία Τύπου ανά τον Κόσμο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Bartels, L. M. (1996). Politicians and the press: Who leads, who follows. In annual meeting of the American Political Science Association. San Francisco, CA.

Βενιζέλος, Ε. (1996). Μέσα Ενημέρωσης, Δημοκρατία και Εξωτερική Πολιτική, Το τρίγωνο της έντασης. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.

Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας, Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης. (2006). Απόψεις φορέων σχετικά με τη συγκέντρωση – αδειοδότηση των ΜΜΕ.

Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας, Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης. (2009). Κωδικοποίηση Νομοθεσίας που διέπει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, μέρος Α΄ Γενική Νομοθεσία. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.

Downing, J. (1980). The Media Machine. London: Pluto Press.

Καράκωστας, Ι. Κ., Τσεβάς, Α. Δ. (2003). Η Νομοθεσία των ΜΜΕ, Αθήνα-Κομοτηνή: Eκδόσεις Αντ. Ν. Σακκουλα, β΄ έκδοση.

Lipinski, D., & Neddenriep, G. (2004). Using “new” media to get “old” media coverage: How members of Congress utilize their web sites to court journalists. Harvard International Journal of Press/Politics, 9(1), 7-21.

Πλειός, Γ. (2011). Η κοινωνία της ενημέρωσης. Ειδήσεις και νεωτερικότητα. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.

Ρέππας, Δ. (1999). Πρόσωπο με πρόσωπο με τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.