της Σόνιας Χαϊμαντά

Σε μια νέα «ρουτίνα» κατανάλωσης ΜΜΕ αναγκάζονται να μπουν οι Έλληνες πολίτες όσο διαρκεί η πανδημία του κορονοϊού χωρίς να είναι ακόμη βέβαιο αν αυτές οι συνήθειες ήρθαν για να μείνουν και στη μετά Covid 19 εποχή.

Η Τηλεόραση, πλούσια σε ενημέρωση πλην φτωχή σε ψυχαγωγικό και ζωντανό πρόγραμμα, γνωρίζει και πάλι δόξες 2006 σε επίπεδο τηλεθέασης και κυρίως με τις μικρότερες δυνατές απώλειες από πλευράς απορρόφησης διαφημιστικών εσόδων.

Το Διαδίκτυο «μεγαλουργεί» επίσης με εντυπωσιακή άνοδο χρήσης λόγω του εγκλεισμού, της τηλε-εργασίας και της χρήσης συνδρομητικών υπηρεσιών ψυχαγωγίας streaming, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση τα ελληνικά ενημερωτικά sites να κεφαλαιοποιήσουν, να κάνουν monetize αυτή την εξέλιξη. Η διαφήμιση έχει πέσει 80% και στο digital!

Εφημερίδες και Ραδιόφωνο είναι οι μεγάλοι «χαμένοι» με τον Τύπο να πληρώνει το αντίτιμο του περιορισμού και της αδυναμίας πώλησης του «υλικού προϊόντος» στα μη πολυσύχναστα πλέον σημεία πώλησης, πόσο μάλλον όταν το «ακροατήριό» του είναι … μιας κάποιας ηλικίας και ανήκει στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες. Όσο για το Ραδιόφωνο, πληρώνει δυστυχώς και αυτό τις συνέπειες από την επιβολή μέτρων και του περιορισμού της μετακίνησης με αυτοκίνητο. Γιατί ως γνωστόν η μεγαλύτερη κατανάλωση air time συμβαίνει on the road…

H αναγέννηση της TV

Ιδιωτικά, δημόσια και συνδρομητικά κανάλια βλέπουν την τηλεθέασή τους να αυξάνεται αφενός λόγω του κατ οίκον περιορισμού, αφετέρου εξαιτίας του γεγονότος ότι η TV παραμένει ανοικτή επί 16 ώρες την ημέρα. Ας όψεται η αυξημένη ανάγκη για ενημέρωση. Συνολικά, κατά μέσο όρο, προστέθηκαν  σύμφωνα με τη Nielsen, άλλοι 216.000 τηλεθεατές με κερδισμένο τον ΣΚΑΪ, ο οποίος έφτασε τους 486.000 τηλεθεατές τη βδομάδα 16 – 22 Μαρτίου, έναντι 416.000 την εβδομάδα 9 – 15 Μαρτίου. Ο ΑΝΤ1 με μέσο όρο 386.000 τηλεθεατών (384.000) παρέμεινε στα ίδια επίπεδα. Το Star έφτασε στους 374.000 (363.000) και ο Alpha τους 338.000 τηλεθεατές (291.000). Το Open ανέβηκε στους 192.000 (171.000) ενώ σημαντική αύξηση σημείωσε η ΕΡΤ1 με 185.000 τηλεθεατές έναντι 147.000 την προηγούμενη εβδομάδα. Το Mega παρακολούθησαν το επίμαχο διάστημα 184.000 τηλεθεατές (147.000) ενώ την ΕΡΤ2 47.000 τηλεθεατές (31.000).

Σύμφωνα με στοιχείων ερευνών, αυξήθηκε η ζήτηση για τηλεόραση κατά 37,6% με το 52,6% να δηλώνει ότι «παρακολουθεί το ίδιο χρονικό διάστημα» το …θερμότερο επικοινωνιακό μέσο. Ποσοστό 15,8% δηλώνει ότι «παρακολουθεί με μεγαλύτερη προσοχή τις διαφημίσεις» έναντι του παρελθόντος με το 61,1% ωστόσο να παραμένει σταθερό στη συμπεριφορά του. Ειδήσεις παρακολουθεί ποσοστό των πολιτών αυξημένο κατά 54,9% (35,2% παραμένει ίδιο).  Παρά το γεγονός ότι η TV βρίσκεται σε πλήρη φόρμα στον καιρό του κορονοϊού, τα προβλήματα διογκώνονται καθώς «ψαλιδίζονται» τα διαφημιστικά budget με συνέπεια ορισμένα κανάλια να προβαίνουν σε αναστολή συμβάσεων εργασίας σε ορισμένους εργαζομένους.

Ο Τύπος και τα sites

Η εφημερίδα δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση από όλα τα Μέσα. Επιδόματα, επιχορηγήσεις, «φιλιά της ζωής» από την καμπάνια των 11 εκατ. ευρώ για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για την κρίση της πανδημίας, αποτελούν απλές «ασπιρίνες» για μια κατηγορία Μέσων που δεν μπορεί να παραδώσει το «προϊόν» της: Τα σημεία πώλησης έχουν περιοριστεί (έχουν κλείσει 1.000 περίπου περίπτερα σε όλη την Ελλάδα), τα μέτρα κυκλοφορίας δεν βοηθάνε, η θεωρία ότι ο ιός μένει πάνω στο πλαστικό ή το χαρτί έχει φοβίσει αρκετούς την ίδια στιγμή που το αναγνωστικό κοινό ανήκει στις κατηγορίες που δεν μπορούν ή δεν επιτρέπεται να βγουν από το σπίτι. Για τη μεταφορά στο digital είναι μάλλον αργά να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.

Σε άλλες αγορές, πιο ώριμες, στη Γερμανία ή τη Σουηδία, την Αυστρία και τη Γαλλία οι εκδότες αξιοποίησαν έγκαιρα την πρόκληση και τις καινοτομίες Τεχνολογίας και υιοθέτησαν paywall (συνδρομή) για τις εκδόσεις που ανέβαζαν σε PDF στο online. Στην Ελλάδα σχετική κουλτούρα έχει υιοθετήσει η “Καθημερινή” αλλά πρόσφατα και ο όμιλος Alter Ego που δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες για on line ενημέρωση από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» προτρέποντάς τους να γίνουν συνδρομητές μέσω του Helioskiosk και να διαβάσουν ηλεκτρονικά όλη την έντυπη έκδοση, όπως στο χαρτί. Μάλιστα περιλαμβάνει όλα τα φύλλα που αντιστοιχούν στη χρονική διάρκεια της συνδρομής τους.

Η αλήθεια είναι ότι μεγαλύτερο πλήγμα έχουν δεχθεί οι καθημερινά φύλλα με τα κυριακάτικα να αυξάνουν την Κυριακή τις πωλήσεις τους (στις 8/3 διέθεσαν συνολικά 173.875 φύλλα).

Τα ενημερωτικά sites επιδεικνύουν ενεργά αντανακλαστικά: Νέες τακτικές, περισσότερο push notifications (breaking news) και 24/7 delivery επικαιρότητας με περισσότερα video από το εξωτερικό και χρήση αρκετών infographics.

Το Ραδιόφωνο και ο Αθλητικός Τύπος

Αθλητικά Μέσα και Ραδιόφωνο πλήττονται περισσότερο από όλα τα Μέσα. Και φυσικά το life style και οι ψυχαγωγικές εκπομπές στην Τηλεόραση. Ήδη έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους ο Sport24 και ο Legend, αμφότεροι του ομίλου 24Media. Οι web εκδόσεις των Ραδιοσταθμών αποτελούν μια ιδανική λύση, ωστόσο δεν συνηθίζεται σε επίπεδο οικιακής κατανάλωσης. Όσο για τα life style περιοδικά αποδεικνύεται ότι το ιλουστρασιόν χαρτί δεν είναι και τόσο σκληρό για να μην πεθάνει. Ακολουθούν τη μοίρα των καθημερινών εφημερίδων και πνίγονται στο τσουνάμι της ενημέρωσης για τον Κορωνοϊό.