Της Ηλιάνας Γιαννούλη
Μπορεί το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου να ολοκληρώθηκε με αδιαμφισβήτητο νικητή τη Γερμανία, τα social media όμως επιδόθηκαν σε έναν αγώνα εντυπώσεων, δημοσιεύοντας στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των χρηστών καθ’ όλη τη διάρκεια του Mundial. Το Facebook ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου καταγράφηκαν 3 δις «αλληλεπιδράσεις» (αναρτήσεις, σχόλια, likes), ενώ από την πλευρά του, το Twitter ανακοίνωσε ότι το Mundial «έδωσε τροφή» σε 672 εκ. tweets. Πρωταθλήτριες στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναδείχθηκαν η Βραζιλία και η Αμερική, με την τελευταία να αντιπροσωπεύει το 12% των συνολικών χρηστών του Facebook που έκαναν χρήση του μέσου κατά τη διάρκεια του τελικού.
Το Facebook αποκάλυψε ότι 88 εκατομμύρια χρήστες μοιράστηκαν περισσότερα από 280 εκ. posts, comments και likes, σχετικά με τον αγώνα Γερμανία-Αργεντινή, ενώ ανακοίνωσε ότι ο φετινός «τελικός» αποτέλεσε το πιο πολυσυζητημένο γεγονός στην ιστορία του. Το Twitter κατέγραψε ρεκόρ tweets/λεπτό, φτάνοντας τα 618.725 tweets την στιγμή που η Γερμανία αναδείχθηκε νικήτρια του φετινού Mundial. Περισσότερα από 32 εκ. tweets αναρτήθηκαν κατά τη διάρκεια του «τελικού», ωστόσο για το Twitter το πιο «πολύ-τιτιβισμένο» αθλητικό γεγονός αποτέλεσε ο αγώνας Γερμανίας-Βραζιλίας με 35.6 εκ. tweets.
Σύμφωνα με τον Jeff Bercovici (Forbes, 2014), τα αίτια αυτής της διαφοροποίησης ανιχνεύονται στην ίδια τη φύση των συγκεκριμένων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. O τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου ήταν ένας αγώνας, χωρίς εκπλήξεις, χωρίς ιδιαίτερα στιγμιότυπα, που οι χρήστες αναπαρήγαγαν, χωρίς να έχουν στη ουσία κάτι να πουν, απλά για να το «δηλώσουν» ως γεγονός. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως παρατηρεί ο ίδιος, οι χρήστες φαίνεται να προτιμούν περισσότερο το Facebook.
Στον αντίποδα, ο αγώνας Γερμανίας-Βραζιλίας είχε όλα τα στοιχεία που τον καθιστούν ως γεγονός άξιο μετάδοσης από το Τwitter: δράση, έκπληξη, ανατροπή και γρήγορες ταχύτητες (Bercovici, Forbes, 2014). Κατά τον ίδιο, οι χρήστες των social media στρέφονται στο Twitter για να μοιραστούν ειδήσεις αναπάντεχες, που τους προκαλούν έκπληξη, καθώς αυτές βρίσκονται σε εξέλιξη. Σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε αναφορικά με τη δραστηριότητα των χρηστών του Twitter κατά την περίοδο του Super Bowl 2013, κατέδειξε ότι πιο συναρπαστικές στιγμές του αγώνα «τροφοδότησαν» τα περισσότερα tweets και μάλιστα με χρονική απόκλιση μόλις τριών λεπτών από την στιγμή εκδήλωσης των αντίστοιχων «αθλητικών φάσεων», γεγονός που επιβεβαιώνει τον τίτλο του Twitter ως «μέσο στιγμιαίας μετάδοσης» (Lee et al., 2014, σ.257). Αντίστοιχη έρευνα απέδειξε ότι όσον αφορά στις αθλητικές διοργανώσεις και τις φυσικές καταστροφές, το Twitter όχι μόνο καταγράφει πιο γρήγορα τις εξελίξεις σε σύγκριση με τα παραδοσιακά δίκτυα συλλογής ειδήσεων, αλλά πολλές φορές καλύπτει και γεγονότα που απουσιάζουν από την ατζέντα των ΜΜΕ (Petrovic, et al., 2013).
Το Twitter λόγω των δομικών του γνωρισμάτων φαίνεται να ευνοεί την παραγωγή των αθλητικών ειδήσεων, εντείνοντας και πολλαπλασιάζοντας τη διαθέσιμη πληροφόρηση για τον «κόσμο των σπορ» στη δημόσια σφαίρα, δημιουργώντας νέα δεδομένα στον τρόπο αλληλεπίδρασης των παραδοσιακών και ψηφιακών ΜΜΕ με τις αθλητικές οργανώσεις, τους αθλητές, τους επικοινωνιακούς συμβούλους των αθλητών και τους φιλάθλους (Hutchins, 2011, σ.239). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας Catalyst Digital Fan Engagement Report 2012, όπως δημοσιεύονται στην εφημερίδα SportsBusiness (Broughton, 2012)οι οπαδοί των σπορ, ιδίως οι έφηβοι, επιλέγουν ολοένα και περισσότερο να αλληλεπιδρούν με τις αγαπημένες τους ομάδες και αθλητές μέσω των social media, παρά να ενημερώνονται μέσω των εφημερίδων και του ραδιοφώνου.
Συγκρινόμενο με άλλες πλατφόρμες, όπως το Facebook, το Instagram, ή το YouTube, το Twitter παραμένει το μέσο εκλογής των οπαδών των σπορ, παρατηρεί ο αρθρογράφος του Forbes, Mark Burns, επικαλούμενος τα αποτελέσματα της εταιρείας ερευνών Navigate Research, βάσει των οποίων οι οπαδοί των σπορ είναι 67% περισσότερο πιθανό να χρησιμοποιούν το Twitter, ως δεύτερη οθόνη «εμπειρίας θέασης» συγκριτικά με όσους δεν παρακολουθούν τα σπορ. Η ευελιξία της πλατφόρμας και τα συνοπτικά μηνύματα, καθιστούν το Twitter, τον ιδανικό πάροχο ζωντανού περιεχομένου και ζωτικό κομμάτι του αθλητικού κόσμου (Βurns, Forbes, 2014).
To Twitter έχει τη δυνατότητα να αλλάξει την αλληλεπίδραση αθλητών και οπαδών για πάντα, καθώς οι οπαδοί αισθάνονται «πιο κοντά» στους αγαπημένους τους αθλητές. Σύμφωνα με τον Gregory (Sports Illustrated, 2009) το Twitter «ικανοποιεί τη δίψα των οπαδών να έχουν μια κοντινή σύνδεση με τα μεγάλα ‘ονόματα’ του αθλητισμού», εν μέρει γιατί «ανοίγει την ‘κουρτίνα’, ώστε να φανερωθεί η προσωπικότητα του αθλητή».
Από την πλευρά τους, οι αθλητές χρησιμοποιούν τα social media ως μέσο αυτοπαρουσίασης, προώθησης και έκφρασης των προσωπικών τους πεποιθήσεων.
Παράλληλα, νιώθουν πλέον ότι δεν χρειάζονται τα παραδοσιακά ΜΜΕ για να επικοινωνήσουν με το κοινό και παράλληλα αισθάνονται ασφαλείς, καθώς τα μηνύματά τους δεν κινδυνεύουν να αλλοιωθούν κατά την επεξεργασία τους από τα ΜΜΕ (Sheffer and Schultz, 2010, σ.475).
Το Twitter όμως φαίνεται να αλλάζει και το τοπίο της αθλητικής δημοσιογραφίας, δημιουργώντας ένα υβριδικό μοντέλο δημοσιογραφίας, η οποία συνδυάζει στοιχεία του παραδοσιακού αθλητικού ρεπορτάζ με τη διαδραστικότητα και την αμεσότητα των social media (Sheffer and Schultz, 2010, σ.237).
Oι Sanderson και Kassing (2011) περιγράφουν τρεις συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους τα blogs και το Twitter έχουν επηρεάσει την αθλητική δημοσιογραφία: Επιτελώντας μια μετασχηματιστική λειτουργία (transformative), τα blogs και το Τwitter, επέτρεψαν στους επαγγελματίες αθλητές να παρακάμψουν τις «φωνές» των δημοσιογράφων και να αποκτήσουν περισσότερο έλεγχο στην πληροφορία που διαχέεται στο κοινό και στον τρόπο που αναπαριστάται η δημόσια εικόνα τους. Επιπλέον, τόσο τα blogs όσο και το Τwitter, τροποποίησαν τις συνθήκες διεξαγωγής των εκάστοτε διενέξεων μεταξύ δημοσιογράφων και αθλητών (adversarial function), υπό την έννοια ότι οι αθλητές μπορούν πλέον να αντικρούσουν και να διορθώσουν τις όποιες ανακρίβειες αναπαράγονται από τα ΜΜΕ και μάλιστα ενώπιον της διαδικτυακής κοινότητας των οπαδών τους. Τέλος, το Τwitter και τα blogs «ενσωματώνουν την οπτική των αθλητών, των αθλητικογράφων και των οπαδών σε μιντιακές αθλητικές ιστορίες (integrative function)» (σ.120).
Αν και είναι ακόμη νωρίς να μιλήσει κανείς για εξαφάνιση της παραδοσιακής αθλητικής δημοσιογραφίας από τις επιδράσεις του Twitter στον τρόπο καταγραφής και θέασης των αθλητικών γεγονότων, είναι σίγουρο ότι ακόμα κι αν το ίδιο το μέσο εκλείψει, κάποια παρόμοια τεχνολογία θα πάρει τη θέση του, παρέχοντας ακριβώς τα ίδια πλεονεκτήματα: της στιγμιαίας ενημέρωση, της διαντίδρασης σε πραγματικό χρόνο και της αυτοπαρουσίασης. Όπως παρατηρούν οι Sheffer and Schultz (2010, σ.482)
«η τεχνολογία μπορεί να αλλάξει, όχι όμως και το νέο μιντιακό περιβάλλον και οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτό». Το κοινό διαχέει διαρκώς πληροφορία μέσα από τα social media, τα χρησιμοποιεί για ενημέρωση, ψυχαγωγία, επικοινωνία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αν οι δημοσιογράφοι επιθυμούν να εξακολουθήσουν να τους παρέχουν υπηρεσίες ενημέρωσης, θα πρέπει να αποτελέσουν μέρος αυτής της διαδικασίας (Petner, 2009).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Broughton, D., (2012), “Survey: Social media continues to fuel fans”, SportsBusiness Journal, 16 July, διαθέσιμο σε http://www.sportsbusinessdaily.com/Journal/Issues/2012/07/16/In-Depth/Catalyst-Survey.aspx, προσβάσιμο: 10 Αυγούστου, 2014.
Burns, M.(2014), “How Twitter Is Part Of The ‘Fabric’ Of Sports In 2014”, Forbes, 25 July, διαθέσιμο σε http://www.forbes.com/sites/markjburns/2014/07/25/how-twitter-is-part-of-the-fabric-of-sports-in-2014/, προσβάσιμο: 30 Ιουλίου 2014.
Gregory, S. (2009), “Twitter craze is rapidly changing the face of sports”, Sports Illustrated, 5 June διαθέσιμο σε: http://www.si.com/more-sports/2009/06/05/twitter-sports, προσβάσιμο: 3 Αυγούστου 2014.
Hancherick, D. (2011), “Tweet Talking: How Modern Technology and Social Media
Are Changing Sports Communication”, The Elon Journal of Undergraduate Research in Communications, Vol. 2 (1), pp. 15-21.
Hutchins, B. (2011), “The Acceleration of Media Sport Culture: Twitter, Telepresence and Online Messaging”, Information, Communication & Society, Vol.14(2), pp.237-257.
Laird, S. (2013), “How Sports Fans Engage With Social Media”, Mashable, 4 October, διαθέσιμο σε : http://mashable.com/2013/10/03/sports-fans-social-media/, προσβάσιμο: 1 Αυγούστου 2014.
Lee, Η., Han, Y., Kim, K. and Kim, Y.(2014), “Sports and Social Media: Twitter Usage Patterns during the 2013 Super Bowl Broadcast”, International Conference on Communication, Media, Technology and Design, 24 – 26 April 2014, Turkey.
Lorenzetti, L. (2014), “World Cup scores big on Twitter and Facebook”, Fortune,14 July, διαθέσιμο σε http://fortune.com/2014/07/14/world-cup-scores-big-on-twitter-and-facebook, προσβάσιμο: 20 Ιουλίου 2014.
McGarry, C. (2013), “Why Twitter dominates the social sports arena, TechHive, 19September, διαθέσιμο: http://www.techhive.com/article/2048960/why-twitter-dominates-the-social-sports-arena.html, προσβάσιμο: 30 Ιουλίου.
Petner, T. (2009), “Twitter alights in TV newsrooms” , 2 September, διαθέσιμο σε http://www.tvnewscheck.com/articles/2009/09/02/daily.1/?promo, προσβάσιμο: 25 Αύγουστος 204.
Petrovic, S., Osborne, M., McCreadie, R., Macdonald, C., Ounis, I. and Shrimpton, L.(2013), “Can Twitter replace Newswire for breaking news?”, διαθέσιμο σε http://homepages.inf.ed.ac.uk/miles/papers/short-breaking.pdf, προσβάσιμο: 6 Αυγούστου 2014.
Sanderson, J. & Kassing, J.W. (2011), “Tweets and blogs: Transformative, adversarial, and integrative developments in sports media” in A.C. Billings (Ed.). Sports Media: Transformation, Integration, and Consumption, NewYork: Routledge, pp.114-127.
Schultz, B. and Sheffer, M.L. (2010), “An exploratory study of how Twitter is affecting sports journalism”, International Journal of Sport Communication, Vol.3, pp.226-239.
Sheffer, M.L. and Schultz, B. (2010), “Τwitter and sports journalism”, International Journal of Sport Communication , Vol. 3(4),pp. 472-84.